Rada Praw Człowieka, która 15 marca 2006 r. zastąpiła Komisję Praw Człowieka, opracowała nową procedurę dotyczącą przyjmowania indywidualnych skarg w sprawach łamania praw człowieka. Rada rozpatruje skargi, których przedmiot jest zgodny z Kartą NZ, Powszechną Deklaracją Praw Człowieka oraz innymi instrumentami prawnymi dotyczącymi praw człowieka.
- osobę lub grupę osób, których prawa człowieka i podstawowe wolności zostały naruszone;
- przez organizacje pozarządowe lub osoby trzecie, działające w dobrej wierze, które posiadają wiarygodne informacje i dowody poświadczające łamanie praw człowieka w określonym państwie.
Kryteria dopuszczalności
Rada Praw Człowieka nie rozpatruje skarg, które:
- są anonimowe;
- nie są sporządzane w jednym z oficjalnych języków ONZ;
- mają wyraźnie polityczny charakter;
- są oparte całkowicie na informacjach dostarczanych przez media;
- dotyczą spraw już rozpatrywanych w ramach specjalnej procedury Rady Praw Człowieka lub w ramach podobnych procedur regionalnych oraz innych procedur właściwych dla ONZ i jej ciał traktatowych;
- są sporządzane z wykorzystaniem wyrażeń niecenzuralnych i obelżywych.
Skarga musi zawierać oparty na faktach opis naruszeń praw człowieka wraz ze wskazaniem, które prawa lub wolności zostały złamane. Należy także podać imiona i nazwiska domniemanych ofiar, inne daty, miejsce zdarzenia oraz inne dowody. Osoby, które zgłaszają skargę muszą wyczerpać wszystkie możliwe krajowe środki odwoławcze. Rada Praw Człowieka dopuszcza jednak zgłoszenia skarg w przypadkach, gdy postępowanie przed sądami krajowymi przewleka się w sposób nieuzasadniony.
Procedura
Weryfikacją zgłoszonych skarg zajmują się dwie grupy eksperckie, które:
- badają czy skarga spełnia kryteria dopuszczalności;
- analizują zasadność i istotę skargi;
- ustalają czy zgłoszona skarga wskazuje na powtarzające się i wiarygodnie potwierdzone naruszenia praw człowieka.
Skargi spełniające kryteria dopuszczalności są przekazywane państwu, któremu zarzuca się łamanie praw człowieka, w celu uzyskania jego stanowiska w danej sprawie.
Grupy eksperckie przygotowują raport i rekomendacje odnośnie danej sprawy, które następnie są przekazywane Radzie. Na podstawie raportu Rada Praw Człowieka podejmuje ostateczną decyzję w kwestii zgłoszonej skargi.